Net voor de vakantie stond ik voor een groep mensen die mij hadden gevraagd om iets over creativiteit te komen vertellen. Omdat ik hou van interactie begon ik met een vraag: Wie vind zichzelf creatief? Van de pak en beet 60 mensen staken er een stuk of vier een hand op. Direct daarna stelde ik direct de vraag. Wie vind jonge kinderen creatief? Nu gingen zo’n beetje bijna alle handen in de lucht.
Maar jullie zijn toch allemaal jong geweest? Waar is die creativiteit dan gebleven?
Voor DeOndernemer schreef ik een blog hoe je creativiteit kunt ontwikkelen bij jezelf, maar ook in je teams. Lees hier het blog: Ontwikkel creativiteit. Hieronder zie je een summiere samenvatting.
Ontwikkel creativiteit zoals een kind dat doet
Voordat je tot de innovatie over gaat moet je eerst vooral nadenken over nieuwe ideeën. Ik geef jullie hieronder een aantal kinderlijk eenvoudige technieken, die ik vaak inzet in de fase van het bedenken van creatieve concepten:
- Positief nuilen: Bij ons in Salland is nuilen een Nedersaksisch woord voor doordrammen. Kinderen kunnen soms ellenlang doorgaan over één onderwerp. Ongetwijfeld heb jij dat als kind ook wel eens gedaan. Ga dat weer doen! Wat ik bijvoorbeeld doe is van een nog niet opgelost probleem een vraagstuk te maken die je gaat proberen te beantwoorden. Door er veel oplossingen op te bedenken. Ook oplossingen waar je niet direct aan denkt. Iedere opgeloste vraag kan opnieuw worden opgelost op een andere manier. Probeer dit eindeloos te herhalen. Dit kun je ook in teamverband doen, door bijvoorbeeld steeds de vraag doorschuiven naar een ander teamlid.
- Ga tekenen: Tekenen helpt je om dingen visueel te maken en het voor je te zien. Kinderen doen dit vaak vanuit henzelf en vertellen bij één streepje soms een heel verhaal. Daar kunnen wij van leren. Begin bijvoorbeeld wanneer je een probleem of vraagstuk hebt met een leeg vel papier. Maak een tekeningetje van de vraag of het probleem. Teken dan een boomstructuur met alle (deel)aspecten die in je op komen. Dit heet ook wel mindmapping. Wellicht zie je kansen. Leg het weg en doe dit over twee dagen opnieuw. Probeer naast teksten ook visuele tekeningetjes erbij te maken. Dat helpt je ook op andere gedachten te komen en te focussen op de ideeën waardoor ze soms nog beter kunnen worden.
- Gekkigheid bedenken. Beter bekend onder de jeukterm: “lateraal denken”. Het betekentonbevangen gekke dingen bedenken, Dat kun je wel aan kinderen toevertrouwen. Alle regels mag je overboord gooien. Je gaat iets anders / geks bedenken bij het vraagstuk. Bijvoorbeeld stel dat je wilt onderzoeken om iets aan de mobiliteit van ouderen te doen. Dan kun je ook zeggen, “stel dat het mogelijk zou zijn dat slakken leren autorijden, hoe zou die auto er uit moeten zien?” De oplossingen die je dan verzint, zouden zomaar andere inzichten kunnen geven op een mobiliteitsvraagstuk. Probeer het eens een tijdje. Het levert op zijn minst een hilarische bijeenkomst op. Wat heb je te verliezen?
- Luchtkastelen bouwen: Dit is eigenlijk mijn favoriet, omdat je hierin de bovenstaande technieken ook kunt toepassen. Ik pas het daarom vaak toe tijdens creatieve sessies en het is eigenlijk een vorm van brainstormen. Kinderen bouwen met gemak de mooiste luchtkastelen. Bedenk met minimaal 2 personen, zoveel en mooi mogelijke luchtkastelen en ideeën. Maar doe dit zonder oordeel en ga niet in op kwaliteit of uitvoerbaarheid. Iedereen mag zeggen en roepen wat er in hem of haar opkomt. Je kunt de hierboven beschreven technieken ook toepassen in deze sessie. Door bijvoorbeeld van een probleem al een vraag centraal te zetten. Of te gaan tekenen tijdens de brainstorm. Dat heb ik bijvoorbeeld ook gedaan toen bij een bouwbedrijf de vraag werd gesteld:
“Hoe kunnen we op een andere manier onder de aandacht komen, om onszelf beter op de kaart te krijgen bij potentieel personeel?”
De centrale vraag tijdens de sessie werd al snel: Bedenk gekke manieren om aandacht te krijgen van bouwvakkers die van werkgever willen veranderen. Er kwam van alles voorbij. Van loon deels uitbetalen in natura tot het pimpen en personaliseren van je eigen bouwbus. Dat laatste idee is het uiteindelijk geworden. We zijn nu vol met de uitvoering bezig. Zie je het al voor je wat je er allemaal mee kan? Laat je gedachten in elk geval de vrije loop gaan, oordeel niet over uitvoerbaarheid en bouw fantastische kastelen.
Wanneer je veel ideeën hebt verzonnen en verzameld. Dan ga je daarna pas bedenken welke goed zijn en welke minder goed bruikbaar. Je gaat dus wegstrepen. Vervolgens maak je een definitieve keuze of gaat nog door op een bepaald idee die het nog niet helemaal is. Een mooie bijkomstigheid je ontwikkelt creativiteit op een onbewuste manier.
Wanneer je het daarna ook echt gaat uitvoeren. Dan ben je met jouw creativiteit aan het innoveren. En ook daar ga je ongetwijfeld, net als in je kindertijd weer heel veel nieuws leren.